Zuster De Vries
Veel ouderen herinneren zich de bijzondere wijkverpleegster/kraamverpleegster, zuster De Vries. Om een artikel over de carrière van deze vrouw te schrijven heb je onder andere archieven nodig. Helaas is het grootste deel van het archief van Het Groene Kruis in Giessenburg en Schelluinen niet meer te vinden. In het Regionaal Archief in Gorinchem is nog een klein deel uit een latere periode aanwezig. Gelukkig is er het Regionale Krantenarchief, waarin ik veel heb gevonden. De gegevens over haar werk als wijkverpleegster haalde ik uit de Nieuwe Gorinchemsche Courant en het Nieuwsblad voor Gorinchem en Omstreken.
Bovendien hebben veel mensen zich ingespannen om mij te helpen dit stuk te schrijven.
Rond 1936 aan het vissen met haar familie aan de Muisbroekseweg 35.
Pieternella
Elisabeth de Vries werd in Utrecht geboren op dinsdag 6 maart 1894. Zij had een
tweelingzuster, Christina. In mei 1930 komt zij naar de Alblasserwaard en gaat
wonen in Hoornaar. Zij wordt dan door Het Groene Kruis tot tijdelijk
wijkverpleegster benoemd.
In de krant van 13 juni 1930 wordt vermeld dat zuster De Vries dan definitief benoemd
is voor de gemeenten Giesssen-Nieuwkerk, Peursum, Hoornaar en Noordeloos.
In oktober 1931 betrok zij het voorhuis van een boerderij, thans Muisbroekseweg
20.
Al snel komen er zorgen. Op 14 november 1931 wordt het volgende vermeld:
In een druk bezochte ledenvergadering in café
Verheul te Giessen-Nieuwkerk heeft de afdeling van Het Groene Kruis voor de
gemeenten Peursum, Giessen-Nieuwkerk en Schelluinen een voorstel van het
bestuur om aan de wijkzuster ontslag te verleenen tegen 15 Febr. a.s.,
behandeld.
De voorzitter, de heer Van Langeraad, verklaarde dat
het bestuur na velerlei pogingen geen voldoende gelden weet te verkrijgen om de
wijkverpleging te behouden.
Over dit jaar heeft ze een tekort van f 450
opgeleverd, over 1932 verwacht men een veel groter tekort.
Geprotesteerd werd uit de vergadering tegen de
mededeling van de voorzitter dat het bestuur in zijn geheel zou aftreden indien
het zijn zin niet kreeg.
Maar er gloort hoop. Door subsidies wordt de financiële nood kleiner. Zuster De Vries kan blijven. In de vergadering van de afdeling Hoornaar wordt vermeld dat haar salaris 1600 gulden bedraagt.
Werkzaamheden
Zuster De Vries fietste vele kilometers door weer en wind. Om een idee te krijgen van
haar werk volgen hier gegevens uit haar jaarverslag over 1934:
Ze werkte in Hoornaar, Noordeloos, Peursum, Schelluinen en Giessen-Nieuwkerk. Totaal
aantal bezoeken 3769.
In Peursum, Schelluinen en Giessen-Nieuwkerk werden in totaal 1557 bezoeken
afgelegd, waaronder 130 bij zuigelingen en 406 tbc-bezoeken.
In
Hoornaar 754 bezoeken, waarbij 145 zuigelingen
en 98 tbc-bezoeken.
In Noordeloos 1458 bezoeken, waarvan
425 aan zuigelingen en 113 tbc-bezoeken.
Ze hield 50 maal zitting in het
consultatiebureau in Giessen-Nieuwkerk.
Er werd twaalf maal EHBO verleend
en ze heeft zes ziekentransporten begeleid.
In een rapport over het jaar 1939 staat dat het aantal tbc-bezoeken in Giessen-Nieuwkerk zeer hoog was.
 Uit: De Gorcumer, 22 januari 1936. |
Een krantenbericht uit 24 juli 1931 meldt dat zuster De Vries tijdens de vakantie van dokter Klein in zijn huis te spreken zal zijn.
Herinneringen
Er zijn nog enkele herinneringen aan zuster De Vries als wijkverpleegster. Zo droeg ze een donkerblauwe verpleegsterskap en had achterop de fiets een donkerbruin koffertje. Haar gemuilkorfde hond vergezelde haar.
Bij een van haar zuigelingenbezoeken kwam ze bij een gezin waar een kind met rood haar was geboren. Dat vond men in die tijd heel erg. Maar zuster De Vries probeerde te troosten. Ze zei: "beter rood haar op goeie grond dan zwart haar op een ezelskont."
Toen Nel Vogel 12 jaar was had ze buikvliesontsteking en tbc. De zuster kwam haar wassen en het bed verschonen. Ze nam haar hond mee naar binnen. Ze fleurde de patiënte op met veel humor. Nel heeft ook in een draaibare tent van Het Groene Kruis gelegen.
Uit: Nieuwsblad voor Gorinchem e.o., 1 augustus 1941
Over de hond doen veel verhalen de ronde. Als kinderen van de Doetseweg uit school kwamen liepen ze langs het huis van de zuster. Daar lag de hond onder de heg. Wat waren ze bang voor het dier.
Huwelijk
Aan het werk als wijkverpleegster kwam een einde toen zuster De Vries trouwde. Bij veel instellingen kreeg een vrouw dan ontslag.
Op 11 maart 1943 trad ze in het huwelijk met Arie van der Wolf. Het huwelijk werd kerkelijk ingezegend door dominee P. Moerenhout. Gelegenheid tot feliciteren was tussen 4 en 5 uur in de zaal van H. de Baat. Een damescomité bood een
huldeblijk aan. De krant meldde:
Zuster De Vries heeft deze gemeenten veel jaren met
veel toewijding gediend.
Het huwelijk heeft niet lang geduurd. Arie v.d. Wolf overleed op 28 februari 1952.
Na haar ontslag als
wijkverpleegster bij Het Groene Kruis werd ze kraamverpleegster. Zij was een
vrouw die met veel zorg en deskundigheid werkte. Hoeveel baby's zij hielp ter
wereld te komen is mij niet bekend, maar het zijn er veel. De kraamvrouwen van
toen vertellen mooie herinneringen.
Ze legde eens bij een kraamvrouw een bosje voorjaarsbloemen op de buik. Ze ging met humor om met soms spannende momenten. Zuster De Vries leerde de vrouwen nieuwe dingen over hygiëne, sprak over het belang van gezond eten.
Ze was niet zo opruimerig, zoals iemand zei. Het belang van goede zorg stond voorop. Velen herinneren zich haar aparte stem, haar sportiviteit. Om tot rust te komen stond ze graag te hengelen. Ze zwom in de Giessen tot ver in de herfst. Moedigde anderen aan dit ook te doen, maar veel navolgers kreeg ze niet. Ook zwom zij graag in zee. Haar tweelingzus woonde in Castricum.
Gewoond
Zuster
de Vries heeft op verschillende adressen gewoond. Vanaf de Muisbroekseweg
verhuisde zij naar de Doetseweg, nu nr. 30. Haar volgende huis was een deel van
een boerderij, nu Doetseweg 9.
De laatste jaren in Giessenburg woonde ze in Bredero's Hof.
Later verhuisde ze naar Huize Batenstein in Vianen. Daar stierf zij op 21 november 1988.
Zuster De Vries ligt begraven op de oude begraafplaats in Giessenburg.
Foto gemaakt tijdens een vakantie in Bakkum.
G. Slob-Vet - september 2016
Bronnen:
- Mondelinge informatie A.N.A. Harrewijn-Slob, G.K. de Kreij-Vogel, P.M. Molenaar-Mans, A.M. Versluis-Hooikaas, P. Versteeg-Schreuders en N. Vogel.
- R. van Dijk, Regionaal Archief Gorkum.
- P. Schreuders, archief Geschiedkundige Vereniging Giessenburg en Schelluinen.
